Γιατί εξακολουθούν οι Βρετανοί να βρίσκονται στην Κύπρο; Αναρωτιέται ο ανταποκριτής της Ιντιπέντεντ στη Μέση Ανατολή Ρόμπερτ Φισκ.
Επρεπε να ξεσπάσουν διαμαρτυρίες των πολιτών της Κύπρου που τόσα χρόνια, πληρώνουν πρόστιμο στην υπηρεσία της Αυτής Μεγαλειότητας όταν παραβίαζαν το όριο ταχύτητας στον δρόμο που διασχίζει τη βρετανική βάση για να θυμηθούν μερικοί στη Βρετανία το πρόβλημα.
Ετσι, παρόλο που έχει παρέλθει πάρα πολύς χρόνος από τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους, ή τον Ψυχρό Πόλεμο, ή ακόμα εκείνη την άθλια επιχείρηση στο Σουέζ «ακόμα δεν μπορούμε να πείσουμε τους εαυτούς μας ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε το νησί και τις ονειρώδεις αλλά στο μεγαλύτερο μέρος τους άδειες κυρίαρχες στρατιωτικές βάσεις», γράφει ο Φισκ.
Πριν από περίπου μισό αιώνα οι Βρετανοί είχαν 40.000 στρατιώτες στην Κύπρο. Σήμερα παραμένουν περίπου 4.500 χιλιάδες, που αναμειγνύονται μαζί με τους χιλιάδες Βρετανούς. Γερμανούς και Σουηδούς τουρίστες και καταναλώνουν το υπέροχο κρασί του νησιού.
Καιρό πριν καταστεί το νησί βρετανική αποικία -μετά τον Πρώτο ΠαγκόσμιοΠόλεμο- είχε προτείνει ο Θήοντορ Χέρζλ (από τους πατέρες του Σιωνισμού) στον τότε υπουργό Αποικιών Τζόζεφ Τσάμπερλαιην να καταστεί η Κύπρος -που τότε ακόμα τη νοίκιαζε η Βρετανία από την Τουρκία, βάσει της συμφωνίας του 1878, να καταστεί η προσωρινή πατρίδα των Εβραίων, ώσπου να τους διατεθεί η Παλαιστίνη. Τότε οι Βρετανοί είχαν αντιπροτείνει την Ουγκάντα.
Για τους Βρετανούς το νησί παρέμενε στρατηγική αυτοκρατορική περιουσία. Όταν λοιπόν άρχισε ο Ψυχρός Πόλεμος, το Φόρεϊν Οφφις αποφάσιζε πως το νησί δεν θα έπρεπε για λόγους «υπέρτατων αμυντικών συμφερόντων», να αναμένει την ανεξαρτησία του. Τότε ήταν που ξέσπασε ο ξηεσηκωμός της ΕΟΚΑ για ανεξαρτησία.
Στα 1956, όταν ακόμα οι Βρετανοί φρουροί τοποθετούσαν οδοφράγματα κατά μήκος του νησιού, τα βομβαρδιστικά της RAF (Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας) απογειώνονταν από την Κύπρο για να βομβαρδίσουν το Σουέζ. Αιγύπτιοι αντάρτες μεταφέρονταν δέσμιοι στη Λάρνακα για να ανακριθούν -και σύμφωνα με την άποψη τουλάχιστον ενός επιζώντα- να βασανιστούν.
Αφού ολοκληρώθηκε ο αιματηρός πόλεμος της ανεξαρτησίας, οι Βρετανοί περιχαρακώθηκαν στις τρεις βάσεις τους. Η φρουρά ενδιαφερόταν περισσότερο για το ποτό, εκτός αν κατέβαιναν να πολεμήσουν με τα κύματα στην Αγία Νάπα. Στο χειρότερο ξέσπασμα τρία μέλη των Βασιλικών Πρασινοσκούφηδων το Σεπτέμβριο του 1994, βίασαν και σκότωσαν μία Δανέζα τουρίστρια. Παρά την καταδίκη τους οι τρεις Βρετανοί στρατιώτες ξεσήκωσαν την κυπριακή κοινή γνώμη. Αν το θύμα τους ήταν Κυπριωπούλα, δεν θα είχαν γλιτώσει το λιντσάρισμα.
(Στη σύντομη αναδρομή του στην Ιστορία της βρετανικής επικυριαρχίας στην Κύπρο ο Ρόμπερτ Φισκ παραλείπει τον ρόλο των βάσεων στην τουρκική απόβαση του 1974 και με ένα ιστορικό χάσμα πετάγεται στο 1991).
Μηδαμινός ήταν ο ρόλο που έπαιξε η Κύπρος στον Πόλεμο του Κόλπου. Για να αποδείξει πως η παρουσία των Βρετανών ακόμα εκεί δεν την χαρακτηρίζει ως αποικιοκρατική δύναμη. Η κατασκευή της Αντένας Ασφάλειας των Βρετανών στο όρος Τρόοδος, που θα μπορεί να «ακούει» ως το Ιράν και τη Σιβηρία αποτελεί μια ακόμα δικαιολογία της ύπαρξης στο νησί. Ακόμα κι αν δεν έχει καμμία σχέση για την ασφάλεια του ίδιου του νησιού.
Οταν ξεκίνησε η δίκη του Μιλόσεβιτς άρχισαν να στοιχιματίζουν οι δυτικοί δημοσιογράφοι ποιος θα έχει σειρά. Και υποδεικνύουν από του Πινοτσέτ ως τον Σαρόν. Αλλά ούτε
ένας δεν βρέθηκε να αναφέρει τα ονόματα εκείνων που βίασαν την
ανεξαρτησία της Κύπρου πριν 28 χρόνια.
Ούτε μία φωνή δεν έχει κατηγορήσει στη διεθνή κοινή γνώμη τον Ντεκτάς ως
πρωτεργάτη της εθνοκάθαρσης του κατεχόμενου τουρκοκυπριακού τομέα από
τους Ελληνοκύπριους. Ούτε υπήρξε κάποιος να καταγγείλει ως υπεύθυνο τον
τότε (αλλά και τωρινό πάλι) πρωθυπουργό της Τουρκίας ως συνεργό.
Αλλά εδώ η διεθνής υποκρισία έχει σπάσει όλα τα ρεκόρ. Κάθε χρόνο, μετά
την εισβολή του 1974, έξι πρόεδροι των ΗΠΑ με επιστολές τους στο
Κογκρέσο, διαβεβαίωναν ότι θα εργαστούν ώστε να επιτευχθεί επίλυση του
Κυπριακού.
Το ίδιο και ο ΟΗΕ. Μόνο που εδώ κάθε χρόνο, σημειωνόταν μία μικρή
παρέκκλιση. Και ενώ οι πρώτες αποφάσεις ήταν καταδικαστικές μια και
αφορούσαν ξεκάθαρη υπόθεση εισβολής και κατοχής, τώρα έχουμε φτάσει στο
σημείο να εξετάζει ο ΟΗΕ το ενδεχόμενο αποδοχής των όρων της Αγκυρας και του Ντεκτάς συνακόλουθα περί αναγνώρισης του βόρειου κατεχόμενου τμήματος της νήσου ως ανεξάρτητου κρατίδιου...
Και η Ευρώπη...Μπορεί να έχει αποδεχτεί την εγγραφή της Κύπρου ως υπό
ένταξη μέλος στην Ενωση, αλλά από την άλλη δεν παύει να συνδιαλέγεται με
το τουρκικό αυταρχικό κράτος. Χωρίς να θέτει δεσμευτικούς όρους για εκδημοκρατισμό.
Όλα αυτά προς δόξαν της διεθνούς Δικαιοσύνης που φάνηκε ότι κόπτεται
μέχρι βομβαρδισμών για την προώθηση των δημοκρατικών ιδεωδών στην
Γιουγκοσλαβία το Ιράκ ή το Αφγανιστάν. Αλλά έχει ξεχάσει τελείως κάποιες άλλες γωνιές της Γης,όπως η Κύπρος, η Παλαιστίνη και το Κουρδιστάν.